Cách chơi chứng khoán phái sinh từ A-Z cho người mới

Thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường giao dịch mới được cho phép triển khai tại Việt Nam từ năm 2017, tuy nhiên với ưu điểm vốn đầu tư ít cùng tỉ lệ đòn bẩy cao và đặc biệt là có thể kiếm lời trong cả hai chiều lên xuống của thị trường khiến nó đang nhận được ngày càng nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chứng khoán phái sinh là gì cũng như cách chơi chứng khoán phái sinh đơn giản nhất.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở.

Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi và/hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán và/hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại, v,v.. hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất, v.v.

Chứng khoán phái sinh bao gồm 4 loại chính:

– Hợp đồng kỳ hạn: là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia để mua và bán một loại tài sản ở một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định trước ngay ở thời điểm hiện tại.

– Hợp đồng tương lai: là hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.

– Hợp đồng quyền chọn: Người nắm giữ hợp đồng quyền chọn có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở tại một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá được xác định trước. Người bán hợp đồng có nghĩa vụ thực hiện giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng chọn thực hiện quyền. Hợp đồng quyền chọn bao gồm quyền chọn mua và quyền chọn bán.

– Hợp đồng hoán đổi: Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận giữa hai bên về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính trong tương lai. Hợp đồng sẽ quy định rõ thời điểm hoán đổi dòng tiền và phương pháp tính toán cụ thể.

Cách chơi chứng khoán phái sinh đơn giản nhất

Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán phái sinh

Bước đầu tiên trong cách chơi chứng khoán phái sinh đó là mở tài khoản giao dịch. Đây là bước cơ bản nhất mà các nhà đầu tư hay những người đầu tư chơi chứng khoán khi bắt đầu tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh nói riêng và thị trường chứng khoán nói chung đều phải làm trước khi giao dịch.

Khi mở tài khoản phái sinh, bạn cần có tài khoản chứng khoán cơ sở trước. Nếu trong trường hợp bạn chưa có tài khoản chứng khoán cơ sở, bạn cần phải đăng ký đồng thời cả 2 tài khoản.

Mỗi công ty chứng khoán sẽ có nhiều quy định khác nhau về cách đăng ký tài khoản trực tiếp tại phòng giao dịch hoặc tài khoản online. Bạn nên tìm hiểu kỹ quy trình của từng sàn để biết cách đăng ký dễ dàng và an toàn hơn, tránh những sự cố không đáng có.

Bước 2: Nộp tiền ký quỹ ban đầu

Bước thứ hai trong cách chơi chứng khoán phái sinh là nộp tiền ký quỹ ban đầu. Bạn cần phải nộp tiền ký quỹ ban đầu cho thành viên giao dịch để được kích hoạt tài khoản với mức ký quỹ và tài sản ký quỹ theo quy định. Đây được xem như là một khoản tiền đặt cọc để đảm bảo cho các giao dịch được thực hiện.

Bước 3: Tải và cài đặt phần mềm chứng khoán để chơi

Sau khi đã kích hoạt được tài khoản, bước tiếp theo trong cách chơi chứng khoán phái sinh là tải và cài đặt phần mềm giao dịch chứng khoán. Mỗi sàn giao dịch, công ty chứng khoán đều có phần mềm hệ thống giao dịch khác nhau để người chơi có thể thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng, thuận tiện nhất.

Khi sử dụng phần mềm giao dịch chứng khoán phái sinh, bạn cần nắm rõ một số tính năng của chúng như sau:

• Mở và đóng vị thế một chứng khoán phái sinh. ( vị thế đóng vai trò rất quan trọng trong cách chơi chứng khoán phái sinh )
• Chuyển khoản trực tuyến: chuyển tiền ra tài khoản ngân hàng, qua lại giữa các tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh và chứng khoán cơ sở.
• Xem và kiểm tra các thông tin tài khoản.
• Kiểm tra số dư, quản lý tài khoản, kiểm tra vị thế đang giao dịch.
• Quan sát, phân tích diễn biến thị trường chứng khoán qua đồ thị phân tích kỹ thuật, bảng giá,…

Thị trường chứng khoán phái sinh có những đặc tính vượt trội hơn so với thị trường chứng khoán cơ sở. Với cùng một số lượng tài sản mua vào như nhau nhưng nhờ vào đòn bẩy và mức ký quỹ mà chứng khoán phái sinh sẽ cho ra tỉ suất lợi nhuận lớn hơn rất nhiều so với chứng khoán cơ sở. Tuy nhiên đi kèm với tỉ suất lợi nhuận cao thì việc giao dịch chứng khoán phái sinh thiếu thận trọng và lạm dụng đòn bẩy khi chưa đủ kiến thức rất dễ khiến nhà đầu tư bị khuếch đại thua lỗ.

Chính vì vậy trước khi bắt đầu giao dịch chứng khoán phái sinh nhà đầu tư cần phải tìm hiểu thật rõ về các cách đầu tư chứng khoán phái sinh, cơ chế hoạt động của nó cùng với việc bắt đầu thực hành những giao dịch nhỏ lẻ hoặc miễn phí để có thêm kinh nghiệm.

Investing.vn