Tìm hiểu về mô hình giá trong phân tích kỹ thuật

Dựa theo lý thuyết trong phân tích kỹ thuật chứng khoán, lịch sử giá thường có xu hướng lặp lại và các mô hình giá xuất hiện sau đó sẽ tạo ra kết quả tương tự. Chính vì vậy, việc tìm hiểu các mô hình giá và áp dụng nó vào trong chiến lược của mình là vô cùng quan trọng. Trong bài học ngày hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn các mô hình giá cơ bản và hiệu quả nhất đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư tham gia đầu tư chứng khoán.

Mô hình giá là gì?

Theo định nghĩa, mô hình giá là một cấu hình dễ nhận biết của chuyển động giá được xác định bởi một loạt các đường xu hướng (trendline) và đường cong, qua đó giúp các nhà đầu tư dự báo hướng đi thị trường trong tương lai.

Trong phân tích kỹ thuật, mô hình giá được sử dụng để nhận biết khả năng tiếp tục của một xu hướng hoặc chuyển đổi giữa các xu hướng với nhau (tăng, giảm) của thị trường. Mô hình giá chính là đại diện trực quan về tâm lý của thị trường, giúp cho nhà đầu tư biết được phe mua hay phe bán đang thắng thế.

Mô hình giá được phân làm 2 loại:

• Mô hình giá tiếp tục (Continuation Pattern)
• Mô hình giá đảo chiều (Reversal Pattern)

Mô hình giá tiếp tục (Continuation Pattern)

Mô hình giá tiếp tục (continuation pattern) là mô hình phát tín hiệu đường giá sẽ tiếp tục đi theo xu hướng trước đó. Ví dụ một cổ phiếu đang tăng rồi hình thành mô hình tiếp tục, sau khi mô hình tiếp tục được hình thành giá cổ phiếu lại tiếp tục tăng. Nếu một cổ phiếu đang giảm, hình thành mô hình tiếp tục thì sau khi mô hình tiếp tục hoàn thành xong thì giá lại tiếp tục giảm.

Trong phân tích kĩ thuật, có một số dạng mô hình tiếp tục được dùng để dự báo rằng giá sẽ tiếp tục xu hướng của mình như mô hình tam giác, mô hình lá cờ, mô hình cờ đuôi nheo, và mô hình chữ nhật.

1. Mô hình tam giác

Mô hình tam giác là một trong những mô hình được sử dụng phổ biến và dễ nhận biết nhất, đặc biệt là trong các khung thời gian ngắn. Các mô hình tam giác nói chung được tạo nên bởi sự giao nhau của các đường xu hướng giá tăng và xu hướng giá giảm.

Có ba mẫu biểu đồ tam giác:

• mô hình tam giác tăng (Ascending triangle)
• mô hình tam giác giảm (Descending triangle)
• mô hình tam giác cân (Symmetrical triangle).

Trong đó, mô hình tam giác tăng thể hiện sức mua tăng, độ dốc cạnh đi lên; mô hình tam giác giảm thể hiện sức bán tăng, độ dốc tam giác đi xuống và mô hình tam giác cân thể hiện sự cân bằng giữa sức mua và bán. Đây được xem là mô hình khó sử dụng nhất trong số 3 mẫu tam giác bởi nhà đầu tư không đoán được giá sẽ phá theo hướng nào.

2. Mô hình cờ đuôi nheo (Pennant)

Mô hình Cờ đuôi nheo là một mô hình giá tiếp diễn, dự báo giá sẽ tiếp tục đi theo một xu hướng tăng hoặc giảm mạnh trong ngắn hạn đã được hình thành trước đó.

Sau một đợt chuyển động mạnh của giá, mô hình Pennant xuất hiện ở thời kỳ giá bắt đầu chậm lại và dao động trong phạm vi hẹp, tạo thành hình tam giác (nên được gọi là Cờ đuôi nheo), sau đó, giá bắt đầu phá vỡ mô hình và tiếp tục di chuyển theo xu hướng mạnh mẽ ban đầu.

Phụ thuộc vào hướng di chuyển của giá mà mô hình Cờ đuôi nheo được chia thành 2 loại: Bullish Pennant (Cờ đuôi nheo tăng giá) và Bearish Pennant (Cờ đuôi nheo giảm giá).

3. Mô hình lá cờ (Flag)

Flag (Cờ) là mô hình giá tiếp diễn, được tạo thành khi thị trường di chuyển mạnh về một hướng sau đó bắt đầu tích lũy trong biên độ hẹp. Đúng như tên gọi, mô hình gồm 2 thành phần là “cột cờ” (xu hướng ban đầu) và phần “lá cờ” (giai đoạn tích lũy). Có 2 dạng Flag là Bullish Flag (Cờ Tăng) báo hiệu xu hướng tăng tiếp diễn và Bearish Flag (Cờ Giảm) báo hiệu xu hướng giảm tiếp diễn.

4. Mô hình hình chữ nhật

Mô hình giá Hình chữ nhật được hình thành sau một xu hướng tăng hoặc giảm rõ rệt trước đó, bao gồm 2 đường xu hướng nằm ngang và song song với nhau.

Mô hình giá Hình chữ nhật có thể cung cấp tín hiệu đảo chiều hoặc tiếp diễn xu hướng trước đó. Nhà đầu tư chỉ biết chính xác giá sẽ tăng hay giảm sau khi nó thật sự phá vỡ mô hình.

5. Mô hình cup and handles

Mô hình Cup and Handle xuất hiện trong một xu hướng tăng. Phần cốc của mô hình Cup and Handle biểu thị sự hồi giá từ xu hướng tăng trước đó. Phần cốc được hình thành khi giá bắt đầu giảm nhẹ, sau đó giá tiếp tục đi xuống, tạo thành đáy cốc, rồi nhẹ nhàng tăng trở lại, tạo thành hình “U”. Phần tay cầm là một sự hồi giá nhẹ, theo sau phần cốc của mô hình. Sau đó là sự đảo chiều theo hướng đi lên, phần tay cầm thường sắc nét nên có hình chữ “V” và không giảm nhiều như phần cốc. Tín hiệu mua được kích hoạt khi giá vượt qua đỉnh bên phải của phần cốc.

Mô hình giá đảo chiều (Reversal Pattern)

Việc đảo chiều thị trường không phải là ngay lập tức mà sẽ qua một khoảng thời gian rằng co về tâm lý giữa phe mua và phe bán. Các giai đoạn chuyển tiếp đó sẽ được thể hiện dưới nhiều hình thức, dấu hiệu khác nhau, các mô hình đảo chiều chính là những hình ảnh trên đồ thị được mô hình hóa để báo hiệu sự đảo chiều của thị trường.

Nói một cách ngắn gọn, mô hình giá đảo chiều chính là mô hình báo hiệu sự thay đổi trong xu hướng đang diễn ra. Ví dụ khi cổ phiếu tăng giá thì hình thành mô hình giá đảo chiều, thì khả năng cao xu hướng sẽ thay đổi và chuyển sang xu hướng giảm. Ngược lại, nếu một cổ phiếu đang giảm, hình thành mô hình giá đảo chiều thì sau đó giá sẽ đảo chiều tăng giá.

1. Mô hình giá Head and Shoulders

Mô hình giá Head and Shoulders bao gồm 3 đỉnh chữ A, trong đó đỉnh đầu tiên và đỉnh thứ 3 có độ cao gần như ngang nhau và đỉnh thứ 2 (đỉnh ở giữa) thì cao hơn đỉnh thứ nhất và đỉnh thứ ba. Mô hình Head and Shoulders có 2 armpit (nách) hay còn gọi là đáy của mô hình, một armpit nằm giữa đỉnh đầu tiên và đỉnh thứ hai, armpit còn lại nằm giữa đỉnh thứ hai và đỉnh thứ ba.

Trong phân tích kỹ thuật, mô hình Head and Shoulders đưa ra tín hiệu: sự kết thúc của một xu hướng tăng và chuyển sang xu hướng giảm. Mô hình Head and Shoulders được coi là một trong những mô hình giá đảo chiều đáng tin cậy nhất với mức độ chính xác khá cao.

Một biến thể khác của mô hình Head and Shoulders là mô hình Head and Shoulders đảo ngược (Inverse Head And Shoulders), được sử dụng để dự đoán sự đảo chiều trong xu hướng giảm.

2. Mô hình 2 đỉnh (Double Tops)

Mô hình Double Tops là mô hình xuất hiện trong một xu hướng tăng mạnh. Khi đạt đỉnh, Tỷ giá sẽ có xu hướng đảo chiều trong ngắn hạn. Ở vùng tỷ giá kết thúc đảo chiều trong ngắn hạn sẽ tạo thành Đáy trung tâm. Từ đáy trung tâm, tỷ giá tiếp tục đảo chiều quay trở về xu hướng tăng trước đó và tạo thành đỉnh thứ hai của Mô hình Double Top.

Tâm lý thị trường đằng sau mô hình Double Top là sự thất bại trong xu hướng tăng của giá để tạo ra một đỉnh mới cao hơn nhiều lần so với đỉnh cũ. Đây chính là dấu hiệu sớm cho biết tín hiệu đảo chiều và dự báo sớm cho một xu hướng giảm giá mạnh sắp tới.

3. Mô hình 2 đáy (Double Bottoms)

Mô hình 2 đáy (Double Bottoms) được hình thành khi xu hướng giảm tạo ra một đáy mới, sau đó chúng bắt đầu di chuyển lên trên hình thành 1 mức kháng cự mới còn được gọi là đường neckline hay đường viền cổ. Tiếp theo đó, giá sẽ di chuyển xuống dưới, tạo thành đáy thứ hai xấp xỉ với đáy thứ nhất, và sau đó giá lại đi lên, phá vỡ đường viền cổ. Mô hình Double Bottoms được hoàn thiện, có hình dạng giống như chữ “W” trong bảng chữ cái, phần giữa của kí tự “W” được gọi là đỉnh giữa.

Đáy đầu tiên của mô hình chỉ là một sự tiếp tục cho xu hướng giảm trước đó và đỉnh giữa của mô hình Double Bottoms chính là một sự hồi giá nhẹ. Tuy nhiên, sau đó, từ đỉnh, giá giảm xuống và tạo nên một đáy mới. Các nhà giao dịch dần đẩy giá xuống thấp hơn, nhưng khi giá không vượt qua được đáy trước thì họ bắt đầu lo lắng. Và khi đỉnh giữa bị phá vỡ, sẽ không thể tạo thêm được một đáy thấp hơn (tín hiệu của xu hướng tăng) thì các nhà đầu tư dự đoán xu hướng giảm sẽ không còn và thay vào đó là một xu hướng đảo chiều đi lên. Tại đây, các nhà giao dịch sẽ mua vào và khiến giá tăng cao hơn nữa.

Như chúng ta đã biết thị trường tài chính luôn biến động, mỗi khoảng thời gian nhất định sẽ có các xu hướng giá khác nhau phản ánh tâm lý của các nhà đầu tư tại các thời điểm đó. Chính vì vậy, việc sử dụng mô hình giá để xác định hướng đi của thị trường là điều vô cùng quan trọng. Với sự đa dạng của các mô hình giá hiện nay, các trader cần tìm hiểu và học hỏi thật kỹ, kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác để đưa ra chiến lược giao dịch hiệu quả nhất.

Investing.vn