Hợp đồng tương lai và những điều cần biết

Thị trường chứng khoán ngày càng trở nên sôi động với đa dạng các loại hình sinh lời hấp dẫn, trong đó có sản phẩm phái sinh hợp đồng tương lai. Không chỉ tạo nên cơ hội sinh lời cao, công cụ tài chính này còn đóng vai trò chính trong việc giảm thiểu rủi ro cho thị trường cơ sở. Vậy hợp đồng tương lai là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây.

1. Hợp đồng tương lai (Smart Contracts) là gì?

Hợp đồng tương lai (Smart Contracts) là một thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản vào một ngày cụ thể trong tương lai với một mức giá cụ thể.

Một khi hợp đồng tương lai đã được ký kết, cả hai bên phải mua và bán theo giá thỏa thuận, bất kể giá thị trường thực tế như thế nào vào ngày đáo hạn hợp đồng. Các hợp đồng này được đàm phán và giao dịch trên sàn giao dịch tương lai (future exchange).

Hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư suy đoán về hướng giá của chứng khoán, hàng hóa hoặc công cụ tài chính, long hoặc short và sử dụng đòn bẩy phù hợp.

Nếu bạn nắm giữ vị thế mua (long), có nghĩa bạn đồng ý mua một tài sản trong tương lai với mức giá cố định sẵn khi hợp đồng đáo hạn. Khi bạn thực hiện một vị thế bán (short), bạn đồng ý bán tài sản với mức giá đã định khi hợp đồng đáo hạn.

Mục tiêu của giao dịch này không nhất thiết là tối đa hóa lợi nhuận, mà còn là một công cụ quản lý rủi ro, thường được sử dụng trong các thị trường tài chính nhằm phòng ngừa biến động giá của tài sản để giúp ngăn ngừa tổn thất do việc thay đổi giá gây bất lợi.

2. Cách thức hoạt động của hợp đồng tương lai?

Có hai vị trí bạn có thể thực hiện trên hợp đồng tương lai: mua (long) hoặc bán (short).

Nhà đầu tư dự đoán thị trường tăng sẽ mở vị thế mua hợp đồng tương lai. Khi thị trường tăng đúng như kỳ vọng, nhà đầu tư sẽ có được lợi nhuận. Ngược lại, nhà đầu tư có thể mở vị thế bán hợp đồng tương lai để kiếm lời trong thị trường giảm.

Ví dụ:

Giả sử nhiên liệu máy bay phản lực với mức giá $2/ gallon (1 gallon = 3,785 lít). Một hãng hàng không kỳ vọng giá dầu sẽ tăng, mua hợp đồng tương lai ba tháng với 1.000 gallon theo mức giá hiện tại. Hợp đồng này, do đó, trị giá $2.000.

Nếu trong ba tháng, khi hợp đồng hết hạn, giá nhiên liệu máy bay phản lực là $3/ gallon, lúc này hãng đã lãi được $1.000.

Các nhà cung cấp nhiên liệu sẽ vui vẻ tham gia vào hợp đồng tương lai để đảm bảo một thị trường ổn định cho nhiên liệu, ngay cả khi giá cao. Và cũng chính hợp đồng ấy cũng sẽ bảo vệ họ nếu giá nhiên liệu giảm xuống đột ngột.

Trong trường hợp này, cả hai bên đều tự bảo vệ mình trước sự biến động của giá nhiên liệu.

Ngoài ra còn có các nhà đầu tư sử dụng hợp đồng tương lai như một công cụ đầu cơ thay vì sử dụng nó như một cơ chế bảo vệ. Họ sẽ cố tình mua khi giá của một tài sản thấp. Khi giá tăng, hợp đồng trở nên có giá trị hơn và nhà đầu tư có thể quyết định giao dịch hợp đồng với nhà đầu tư khác trước khi hết hạn, với mức giá cao hơn.

3. Có thể giao dịch các tài sản nào trong hợp đồng tương lai?

Hợp đồng tương lai hàng hóa vật lý :

• Năng lượng: Ví dụ dầu thô có hai sản phẩm phụ là xăng và dầu nóng. Tùy thuộc vào thời gian, nhu cầu dầu thô được xác định bởi một vài yếu tố. Tuy nhiên, các yếu tố khác như cháy nhà máy lọc dầu, ngừng hoạt động,… cũng có thể làm gián đoạn phân phối nguồn cung và gây ra phản ứng về giá.
• Thị trường kim loại: Rất đa dạng, ở đây bạn sẽ tìm thấy vàng, bạc, đồng và bạch kim. Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới giữ vàng trong kho của mình để chống lại bất kỳ lạm phát tiềm năng nào có thể xảy ra.
• Sản phẩm nông nghiệp: có thể bao gồm ngũ cốc và chăn nuôi. Cả hai đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi các mô hình theo mùa có thể làm cho giá tăng hoặc giảm.
• Hàng hóa mềm: Gồm hàng hóa như đường, ca cao, cà phê, bông và gỗ. Hầu hết có khối lượng thấp và thường không được giao dịch bởi các thương nhân nhỏ hơn. Tuy nhiên, chúng là những sản phẩm hàng hóa mà chúng ta sử dụng hàng ngày trong cuộc sống và điều đó có nghĩa là các yếu tố cơ bản của cung cầu vẫn tác động đến giá các sản phẩm này.

Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng có thể giao dịch hợp đồng tương lai tài chính, bao gồm các tài sản:

• Chỉ số chứng khoán
• Thị trường tiền tệ
• Cổ phiếu
• Tiền điện tử

4. Ưu và nhược điểm của hợp đồng tương lai

Ưu điểm

• Nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng tương lai để đầu cơ theo hướng giá của một tài sản cơ bản
• Các công ty có thể phòng ngừa giá nguyên liệu thô hoặc sản phẩm họ bán để bảo vệ khỏi biến động giá bất lợi
• Hợp đồng tương lai chỉ có thể yêu cầu đặt cọc một phần của số tiền hợp đồng với nhà môi giới. Để được mở vị thế giao dịch hợp đồng tương lai nhà đầu tư chỉ phải mất một khoản tiền nhỏ ban đầu, số tiền này được xem như một khoản đặt cọc để đảm bảo cho những khoản lỗ phát sinh có thể xảy ra đối với vị thế hợp đồng đang nắm giữ trong ngày giao dịch. Ngoài ra, nhà đầu tư không phải chịu thêm bất cứ một khoản lãi vay nào phát sinh từ số dư ký quỹ trong tài khoản.

Nhược điểm

• Rủi ro có thể mất nhiều hơn số tiền ký quỹ ban đầu do hợp đồng tương lai sử dụng đòn bẩy. Đòn bẩy tài chính là ưu điểm nổi bật tạo nên sức hấp dẫn cho hợp đồng tương lai. Tuy nhiên, hiệu ứng đòn bẩy sẽ chỉ sinh lời trong thực tế nếu dự báo (hay kỳ vọng) của nhà đầu tư hợp đồng tương lai đúng với chiều hướng biến động giá tài sản cơ sở. Trong trường hợp biến động về giá tài sản cơ sở trên thị trường không đúng với dự đoán, thua lỗ sẽ xuất hiện và do tác động đòn bẩy, mức độ thua lỗ tính theo tỷ lệ phần trăm số tiền ký quỹ ban đầu sẽ lớn hơn rất nhiều.
• Đầu tư vào một hợp đồng tương lai có thể khiến một công ty bỏ lỡ các biến động giá thuận lợi.
• Ký quỹ có thể là con dao hai lưỡi có nghĩa là lợi nhuận cao đi kèm tổn thất lớn

Có thể nói, bất kỳ hình thức giao dịch nào cũng có tiềm năng lợi nhuận và đi kèm với rủi ro. Chính vì vậy, việc trau dồi kiến thức để biết cách nhận định tình hình giá tăng/giảm là vô cùng quan trọng.

Hiện nay, Investing.vn đang tổ chức khóa học Super Investor dành cho các nhà đầu tư chưa tìm được chiến lược giao dịch an toàn và hiệu quả, đặc biệt là những người bắt đầu. Tìm hiểu về khóa học ngay TẠI ĐÂY!

Investing.vn