DeFi là gì? Tổng quan về tài chính phi tập trung
DeFi – Tài chính phi tập trung hay Tài chính mở có lẽ là thuật ngữ thu hút sự chú ý của giới đầu tư tiền điện tử nhất trong thời gian gần đây. DeFi nổi lên như một xu hướng cho các tài sản tiền điện tử, nhưng một câu hỏi được đặt ra là “liệu xu hướng này có “sớm nở tối tàn” hay sẽ mở ra một “cuộc cách mạng mới”? Hãy cùng chúng tôi làm rõ khái niệm DeFi là gì và cách thức hoạt động của nó trong bài viết dưới đây.
1. DeFi là gì?
DeFi là từ viết tắt của Decentralized Finance (tài chính phi tập trung / tài chính mở). Đây là thuật ngữ dùng để chỉ các ứng dụng tài chính được xây dựng trên Blockchain.
Nói một cách cụ thể hơn, DeFi là “con đường” đưa các sản phẩm tài chính truyền thống đến “vùng đất” phi tập trung. Ở đó, nhu cầu về bên thứ ba bị loại bỏ (hoặc giảm tối thiểu), tính minh bạch và an toàn được đề cao, còn chi phí thì được giảm thấp.
DeFi tận dụng sức mạnh của Blockchain là phi tập trung và minh bạch để tạo nên 1 nền tài chính mở mà trong đó mọi người đều có thể truy cập và sử dụng nó ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào mà không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả.
Hiện tại, Ethereum là nền tảng có nhiều ứng dụng DeFi hoạt động nhất. Tuy nhiên, đây không phải là Blockchain duy nhất được các ứng dụng lựa chọn; bên cạnh đó còn có Blockchain của IOST, EOS, TRON.
2. So sánh DeFi và CeFi trong tương lai
Hình thức CeFi
Đối lập với DeFi là CeFi (tài chính tập trung) nơi mà các tài sản, sản phẩm, dịch vụ sẽ được uỷ thác cho bên thứ 3 nhằm thực hiện các hoạt động gửi tiết kiệm, cho vay, đi vay, các giao dịch, các lệnh chuyển khoản, nợ lương, thanh toán hóa đơn,…
Một số hình thức CeFi trong thị trường tài chính truyền thống phổ biến:
Ví dụ: hình thức CeFi phổ biến nhất đó là gửi tiền vào ngân hàng (cho ngân hàng vay), khi đó tiền của bạn sẽ được uỷ thác cho ngân hàng nắm giữ.
Trong tài chính truyền thống (CeFi – Centralized Finance), bạn tin tưởng các ngân hàng sẽ giữ tiền của bạn một cách an toàn; và bạn thường kiếm lợi nhuận bằng cách ủy thác tài sản của mình cho bên thứ ba. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là bạn lại không thể kiểm soát hoàn toàn tiền của mình 100%.
Và đó là lý do dẫn đến sự ra đời của DeFi – tạo ra một hệ thống tài chính mở cho mọi người. Tại đó, mọi người có thể hoàn toàn kiểm soát được tài sản của mình.
Hình thức DeFi
- Tài sản sẽ được thay bằng tiền điện tử
- Các tổ chức, nhà nước, công ty sẽ được thay thế bằng Blockchain
- Dù đang ở bất kỳ nơi nào thì bạn chỉ cần có thiết bị được kết nối với Internet là có thể tiếp cận được với tài chính phi tập trung
Như vậy, các công cụ DeFi chắc chắn khác với các công cụ CeFi, mặc dù chúng cung cấp các dịch vụ tài chính tương tự, chẳng hạn như các khoản vay.
Còn nếu nói một cách rộng hơn thì DeFi là một nỗ lực đầy tham vọng nhằm phân cấp các trường hợp sử dụng tài chính truyền thống cốt lõi, như giao dịch, cho vay, đầu tư, quản lý tài sản, thanh toán và bảo hiểm thông qua việc sử dụng Blockchain.
3. Cách thức hoạt động của DeFi là gì?
Trong tài chính truyền thống, luôn cần đến đơn vị trung gian để quản lý tài sản (ví dụ như ngân hàng), tuy nhiên với DeFi, nó tận dụng sức mạnh của Blockchain là tính minh bạch và phi tập trung để loại bỏ các trung gian này.
Về cơ bản, các hoạt động trên DeFi không bị quản lý bởi một tổ chức hay bất kỳ nhân viên của tổ chức nào. Mà thay vào đó, các quy tắc được viết bằng code (hay hợp đồng thông minh). Khi hợp đồng thông minh được triển khai vào blockchain, các dapp DeFi có thể tự chạy mà không cần đến sự can thiệp của con người.
Các hợp đồng thông minh này hoàn toàn minh bạch trên blockchain để mọi người có thể kiểm tra, tìm hiểu chức năng của hợp đồng hoặc tìm ra lỗi, qua đó tạo niềm tin đối với người dùng. Mọi hoạt động giao dịch cũng được công khai cho mọi người xem. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền riêng tư của người dùng, theo mặc định, các giao dịch chỉ ghi lại tên nặc danh, tức là không cung cấp chính xác thông tin ngoài đời thực của bạn.
DeFi được thiết kế đê mang lại tính toàn cầu ngày từ đầu. Cho dù bạn ở Mỹ hay ở Việt Nam, bạn đều có quyền truy cập vào các dịch vụ DeFi và mạng lưới như nhau. Tất nhiên, mỗi nước có thể có những quy định riêng được áp dụng, nhưng về mặt kỹ thuật, hầu hết các ứng dụng DeFi đều khả dụng cho bất kỳ ai có kết nối internet.
4. Ưu/nhược điểm của tài chính phi tập trung Defi là gì?
Ưu điểm
- Dễ dàng tiếp cận: DeFi là một hệ thống mở, vì thế bất kỳ ai có thiết bị kết nối với Internet đều có thể tiếp cận dễ dàng.
- Tính phân cấp thực sự: Giúp chống lại sự kiểm duyệt; cho phép tất cả các tầng lớp xã hội đều có thể tham gia; và có bên thứ ba đáng tin cậy
- Chi phí thấp, giao dịch nhanh chóng và các hợp đồng không thể bị gian lận: Nhờ sử dụng cơ sở Blockchain làm cơ sở hạ tầng
- Người dùng có toàn quyền kiểm soát tài sản mà không cần bên thứ ba: Do DeFi cho phép người dùng sở hữu các khóa riêng
- Tăng tính minh bạch: Nhờ đó mà giảm thiểu các rủi ro xuất phát từ lợi ích cá nhân hay những thông tin sai lệch
Nhược điểm
Tuy nhiên, một nhược điểm duy nhất của tài chính phi tập trung có lẽ là cách tiếp cận và sử dụng, DeFi gắn liền với các tài sản tiền điện tử (coin), vì thế đối với người dùng, họ sẽ cần có thời gian đủ lâu để tìm hiểu và học cách sử dụng các ứng dụng DeFi.
Ngoài ra, nó cũng chưa những rủi ro nhất định. Hiện nay, các dapp DeFi hiện là “nơi” được giới hacker nhắm đến nhiều nhất. Trong số tất cả các vụ tấn công thì nổi tiếng nhất chính là DAO xảy ra vào tháng 6/2016.
Trong vụ việc, hacker đã chuyển một phần ba quỹ của DAO sang một tài khoản khác bằng cách khai thác lỗ hổng trong mã hóa. Điều này đã buộc cộng đồng Ethereum phải hardfork blockchain để khôi phục lại số tiền đã mất.
Từ đó cho thấy công nghệ đằng sau ứng dụng tài chính phi tập trung vẫn chưa hoàn thiện và chứa nhiều lỗ hổng; tạo điều kiện cho các cuộc tấn công, gây tổn hại đến uy tín của công nghệ.
5. Trong tương lai, DeFi có thể thay thế CeFi không?
Mặc dù DeFi sẽ không thể thay thế hoàn toàn CeFi. Tuy nhiên, chúng sẽ bù đắp những thiếu sót và hạn chế từ loại hình CeFi như: loại bỏ bên trung gian thứ 3 từ đó giảm chi phí giao dịch, đảm bảo tính minh bạch và cho phép người dùng quyền kiểm soát tiền của mình.
Dù hiện vẫn còn gặp phải nhiều vấn đề, nhưng hệ sinh thái DeFi đã tăng trưởng gấp 15 lần trong vòng 2 năm qua.
Tính tới tháng 2.2020, khoảng 3 triệu ETH đã được khóa trong các ứng dụng DeFi. Trong đó, các sản phẩm cho vay là ngành phát triển mạnh mẽ và nhanh nhất.
Điều đó cho thấy tài chính phi tập trung thật sự rất có tiềm năng. Và nếu những nhược điểm có thể được khắc phục thì DeFi sẽ nhanh chóng đứng bên cạnh CeFi trong tương lai.
DeFi (Tài chính Phi tập trung) đang trở thành chủ đề được nhiều người săn đón nhất trong không gian tiền điện tử nói riêng và ngành công nghiệp blockchain nói chung. Không chỉ về khía cạnh tài chính, mà về mặt đầu tư kiếm lời dựa trên các token DeFi cũng đang rất được cộng đồng quan tâm. Hy vọng rằng với những kiến thức mà chúng tôi cung cấp, các bạn đã có cái nhìn rõ hơn về DeFi là gì. Chúc các bạn thành công!
Investing.vn