Chiến lược đầu tư vào các công ty vốn hóa nhỏ

IPO (Initial Public Offering) là tên viết tắt cho thuật ngữ Phát hành lần đầu ra công chúng. Có thể nói IPO là một trong những việc làm quan trọng và cần thiết khi một Công ty Cổ phần mong muốn đưa cổ phiếu của Công ty lên sàn. Vậy nhà đầu tư chứng khoán cá nhân khi đầu tư vào IPO cần lưu ý điều gì? Làm thế nào để mua được cổ phiếu IPO tốt nhất? Chúng ta sẽ cùng tìm câu trả lời thông qua những kiến thức cơ bản nhất mà bạn cần biết về cổ phiếu IPO cũng như chiến lược đầu tư vào các công ty vốn hóa nhỏ mà chúng tôi sẽ giới thiệu trong bài học này.

IPO là gì?

IPO (Initial Public Offering) có nghĩa là Phát hành lần đầu ra công chúng, thể hiện hành động chào bán chứng khoán công khai bằng việc lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn giao dịch chứng khoán. Sau khi IPO, công ty tư nhân sẽ chính thức trở thành công ty đại chúng.

Các công ty IPO trở thành công ty cổ phần đại chúng thường vì 2 lý do chính, một là huy đông tiền để phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh, hai là cách để những người chủ sở hữu trước muốn thông qua IPO để thoái vốn. Ngoài ra, việc 1 công ty IPO cũng giúp công ty nâng cao vị thế, khẳng định nguồn lực của mình trên thị trường, góp phần gia tăng giá trị thương hiệu và uy tín doanh nghiệp.

IPO có ý nghĩa rất quan trọng với bất kỳ doanh nghiệp lớn nào. Đây được xem là thử thách đầu tiên và quan trọng nhất bởi trước khi được phép huy động vốn rộng rãi thông qua hình thức IPO, doanh nghiệp phải đảm bảo hàng loạt các điều kiện phát hành nghiêm ngặt và quy chế báo cáo thông tin chuẩn mực.

Các hình thức IPO

Có 2 hình thức IPO chính, đó là Chào bán với giá cố định (Fixed-price offering) và Dựng sổ (Book building)

Chào bán với giá cố định (Fixed-price offering)

Ở phương pháp này doanh nghiệp phát hành sẽ thông báo số lượng cổ phần và một mức giá duy nhất mà mình muốn chào bán. Nhà đầu tư nào muốn mua ở mức giá cố định đó sẽ gửi lệnh đặt mua với khối lượng cụ thể đến ngân hàng. Nếu lượng cổ phần đặt mua lớn hơn chào bán, cổ phần các nhà đầu tư nhận được sẽ tương ứng với tỷ lệ đặt mua.

Dựng sổ (Book building)

Trước tiên, tổ chức tư vấn và doanh nghiệp IPO sẽ nghiên cứu để đưa ra một khoảng giá hợp lý cho cổ phiếu sắp được phát hành, thường dựa vào so sánh với các doanh nghiệp tương tự hay cùng ngành. Sau đó, tổ chức tư vấn và doanh nghiệp phát hành sẽ tổ chức một cuộc gặp gỡ giữa doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư (thường được gọi là roadshow) nhằm thực hiện hai mục đích chính:

• Quảng cáo cho doanh nghiệp phát hành: roadshow thường là cơ hội đầu tiên để các nhà đầu tư tiếp cận thông tin chi tiết và đánh giá mô hình kinh doanh, an toàn tài chính và năng lực lãnh đạo của doanh nghiệp phát hành.
• Xác định nhu cầu nhà đầu tư: tại roadshow, doanh nghiệp phát hành sẽ đưa ra khoảng giá sơ bộ đã xác định trước đó và đề nghị nhà đầu tư quan tâm cho biết số lượng cổ phần và mức giá cụ thể (trong khoảng giá) mà mình muốn mua. Từ đây, tổ chức tư vấn lập ra một cuốn sổ với chi tiết các thông tin về nhu cầu, mức giá của nhà đầu tư, vì vậy nên phương thức này có tên là dựng sổ.

Nếu nhu cầu của nhà đầu tư quá cao hoặc quá thấp, tổ chức tư vấn và doanh nghiệp phát hành sẽ điều chỉnh khoảng giá lên hoặc xuống.

Có nên đầu tư vào IPO không?

Những nhà đầu tư mua cổ phiếu IPO thường nghĩ rằng, họ mua được cổ phiếu tốt trước người khác. Do đó, họ thường kỳ vọng rằng có thể thu được lợi nhuận nhanh chóng từ việc bán cổ phiếu sau khi cổ phiếu được niêm yết.

Niềm tin vào việc kiếm tiền nhanh được đẩy lên cao khi có rất nhiều cổ phiếu tăng nhanh chóng sau khi niêm yết. Tuy nhiên, có một sự thật nhà đầu tư cần biết đó là những cổ phiếu IPO, về cơ bản, tại thời điểm được niêm yết thường sẽ được bán ở mức giá cao hơn giá trị thực của nó (overvalued).

Rất khó để bạn có thể tìm kiếm được lợi nhuận trong dài hạn từ những cổ phiếu IPO. Thông thường nhà đầu tư sẽ chờ ít nhất 1 – 2 năm sau khi niêm yết để đảm bảo rằng cổ phiếu đã trải qua những đợt kiểm nghiệm, “test” với “sóng gió thị trường”. Huyền thoại đầu tư Warren Buffett không bao giờ mua 1 cổ phiếu IPO chỉ đơn giản là vì nó chưa được “test” bởi thị trường. Lần cuối cùng mà Buffett mua 1 cổ phiếu IPO là từ những năm 1950s, khi Ford Motor niêm yết.

Khi mua cổ phiếu IPO, tất cả những gì bạn cần làm là tìm hiểu thật kỹ về doanh nghiệp phát hành và định giá cổ phiếu với đủ sự thận trọng cần thiết, không kỳ vọng vào lợi nhuận ngắn hạn từ biến động giá với hy vọng sẽ bán được cổ phiếu cho người khác trả giá cao hơn. Cuối cùng, kiên nhẫn chờ đợi cho đến khi thị trường “test”, đánh giá lại cổ phiếu đó và bạn có thể mua ở mức giá hợp lý nhất so với giá trị thực.

Phân tích và lựa chọn đầu tư vào công ty vốn hóa nhỏ

Công ty có vốn hóa nhỏ (Small cap) là một thuật ngữ được sử dụng để phân loại các công ty có vốn hóa thị trường tương đối nhỏ. Vốn hóa thị trường của một công ty là giá trị thị trường của các cổ phiếu đang lưu hành. Định nghĩa về công ty vốn hóa nhỏ có thể khác nhau giữa các nhà môi giới, nhưng nhìn chung đây là một công ty có vốn hóa thị trường từ 300 triệu đến 2 tỉ đô la Mỹ.

Có rất nhiều nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu vốn hóa nhỏ, vì nó mang lại một số ưu điểm đáng chú ý mà các công ty vốn hóa lớn không thể so sánh. Nhìn chung, những công ty vốn hóa lớn, hay còn được biết đến với tên cổ phiếu blue-chip, cung cấp cho các nhà đầu tư một triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững. Đây thường là những công ty lâu đời, rất thận trọng trong cả hoạt động và chiến lược. Tuy nhiên, một trở ngại của các công ty vốn hóa lớn là gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội đầu tư phù hợp. Ngoài ra, cổ phiếu vốn hóa lớn thường dành cho những nhà đầu tư doanh nghiệp hoặc quỹ đầu tư, thay vì những nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Các công ty vốn hóa nhỏ có xu hướng tăng trưởng rõ rệt hơn nhiều so với những công ty lớn. Họ liên tục tìm kiếm các cơ hội thị trường mới và quan tâm đến sự phát triển nhanh chóng. Từ đó, các nhà đầu tư cá nhân có thể kiếm được lợi nhuận gấp nhiều lần khi đầu tư vào một công ty vốn hóa nhỏ có chiến lược hoạt động hoàn thiện và bộ máy vận hành doanh nghiệp hiệu quả.

Nói về cổ phiếu IPO, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet từng khuyên rằng: “Tôi không nghĩ rằng mua cổ phiếu IPO là việc mà 1 nhà đầu tư cá nhân thông thường nên làm. Bạn có thể đặt cược 1 cách ngu ngốc và vẫn có thể may mắn chiến thắng. Nhưng đó không phải là việc mà bạn có thể làm cả đời.” Việc lựa chọn cổ phiếu là quyết định cá nhân, dựa trên kinh nghiệm, quan điểm và mong muốn của mỗi nhà đầu tư. Tuy nhiên, dù là cổ phiếu IPO, cổ phiếu vốn hóa nhỏ hay cổ phiếu vốn hóa lớn, nhà đầu tư cũng cần phải nghiên cứu thị trường thật cẩn thận cũng như xây dựng cho mình một chiến lược giao dịch hoàn thiện và hiệu quả nhất để hạn chế tối đa thua lỗ và tối ưu lợi nhuận.

Investing.vn